Latinceden gelen exit gelimesi, etimolojik olarak dışarı çıkmak veya ayrılmak anlamına gelmektedir. Türkçeye de “çıkış” diye çevrilebilir. Exit kelimesi birçok kişinin aklında olumsuz bir intiba bırakıyor olsa da startupların varoluş amaçlarının başarıyla neticeye ulaştığının göstergesi niteliğindedir. Girişimcilik piyasasında oldukça popüler olan exit kavramı; girişimcilerin elinde bulundurduğu girişimini satması veyahut sahip olduğu payları elinden çıkarmaları anlamına gelir. Exit sürecini sağlıklı bir biçimde gerçekleştirebilen girişimci başarılı olarak atfedilir.

 

Startup Şirketlerinde Exit

• Hisse Devri
• Şirketlerin Birleşmesi & Devredilmesi
• Halka Arz

Şeklinde üç ana başlık altında gerçekleşmektedir.

1-Hisse Devri

Limited şirketlerde hissenin devredilebilmesi için ortakların en az dörtte üçünün onayı ve bunların esas sermayenin en az dörtte üçüne sahip olması gerekir. (TTK md. 520/2)

Anonim şirketlerde ;

• Nama veya hamiline hisse senedi ihraç edilmediği durumlarda;

– İmzaları noter tarafından tasdik edilmiş devir sözleşmesi ile

– Devre muvafakat edildiğini gösteren yönetim kurulu kararının, noter tasdikli örneğinin ticaret sicil memurluklarına verilmesi gerekmektedir.

Aksi halde, yapılan işlemler hukuken geçersiz olur. Ortak olmayan bir kişi yönetim kuruluna seçilebilir. Ancak seçildikten sonra kendisine hisse devri yapılması, bunun da pay defterine işlenip, taraflarca imzalanması gerekmektedir. Ticaret sicili memurluğunun ise yönetim kurulu üyesi olan ortağın, hissedar olduğuna dair devir sözleşmesini aldıktan sonra, durumu tescil ve ilan etmesi gerekir. Aksi halde yapılan tescil işleminden dolayı ticaret sicili memurluğunun da hukuki sorumluluğu söz konusu olur.

• Hisse Senedi İhraç Edildiği Durumlar

Bununla ilgili esaslar, Türk Ticaret Kanunu’nun 415 ve 416. maddelerinde düzenlenmektedir.

1. Hamiline Yazılı Senetler

TTK 415. Madde :  Hamiline yazılı hisse senetlerinin devri şirket ve üçüncü şahıslar hakkında ancak teslim ile hüküm ifade eder.

1. Nama Yazılı Senetler

TTK 416. Madde : Nama yazılı hisse senetleri, sözleşmede aksine hüküm olmadıkça devrolunabilir. Devir, ciro edilmiş senedin devralana teslimi ile olur. Devir, şirkete karşı ancak pay defterine kayıtla hüküm ifade eder. Türk Ticaret Kanunu’nun 417. maddesine göre de hisse senedini teslim alan kişi, bunu pay defterine kayıt ettirdiğinde “ortak sıfatına haiz” olabilmektedir.

Startup Hukuku’nda şekil şartından çok esası ele alan düzenlemeler ön plandadır. Bu nedenle  hisse devrinde yeni oluşturulacak yapı için hazırlanacak hissedar sözleşmeleri oldukça önemlidir.

Hisse Devir Sözleşmesi (Share Purchase Agreement)

Girişim aşamalar sonucunda şirket haline getirilmiş olup yatırımcıya devri mümkün olduğunda karşılıklı taraflar arasında ‘hisse devir sözleşmesi’ imzalanır. Hisse devir sözleşmesinin içeriğinde asli unsurları olarak bedel, ödemenin nasıl gerçekleşeceği ve bunun dışında çeşitli hususlara ilişkin farklı açıklamalar, şirketin sahip olduğu marka,patent ve sahip olduğu menkullara ilişkin kayıtlara yer verilir.

Türkiye’de Startup ve Exit İstatistikleri

Türkiye, startup ekosistemi açısından oldukça şanslı bir ülke olarak görülebilir. Türkiye’nin Avrupa ile Asya kıtalarının birleşme noktası olması, nüfusunun yaklaşık yüzde 20’sinin genç olması, yüzde 60’ı genişbant internete bağlanabiliyor ve mobil teknolojilere olan adaptasyon hızının oldukça yüksek olması Türkiye’nin startuplar konusundaki avantajlarından birkaçıdır. Özellikle startupların en önemli kaynaklarından biri olan mühendis sayısı da göze çarpan veriler arasındadır.

Tüm bu olumlu verilere rağmen exit sürecinin tam kavranamaması ve yeterli bilgiye sahip olunmaması nedeniyle exit istatistiklerinin oldukça az olduğunu söylemek mümkün.2011-2016 yılları arasında 14 girişim exit sürecini tamamladı. Son yıllarda ise bu sayının kısmi olarak artış gösterdiğini söylemek mümkün.

2020 yılında oyun şirketlerinin global liderleri arasında sayılan Zynga, Peak Games’i 1.8 milyar dolara satın aldı. Böylece Endeavor Catalyst’in de yatırımcıları arasında bulunduğu Peak Games’in exit’i, Türkiye’den çıkan ilk ‘unicorn’ olarak hem yerel hem global basında büyük ses getirdi. Günümüze değin en başarılı exiti sağlayan bu şirket birçok girişimciye ilham olmaktadır.

Girişimci Exit Yapabilmesi Sonucunda ;

• Projelerinin hayata geçmesi ve başarıya ulaşması neticesinde birçok kişiye rol model olur.
• Sağlamış olduğu maddi kazanç sayesinde (çıkış sermayesi) yeni girişimleri yapabilmek açısından yeterli alt yapı oluşturmasını sağlıyor.
• Yapmış olduğu exit sayesinde yatırımcı olarak veya CEO olarak girişiminin bünyesinde kalabilir.
• Yeni girişimci adaylara eğitmenlik (mentorluk) yapabilme şansını elde eder.