• Fikri Hak Olarak Kabul Edilebilirlik Açısında Eser Olgusu 

Dijital oyunlar; “oyuncunun elektronik bir sistem veya bilgisayarla kurduğu bağlantı neticesinde oluşan somut durumun, ekran veya benzeri bir görüntü sistemi aracılığı ile gösterilmesi” olarak tanımlanmakla birlikte günümüzde bu durum bilgisayar oyunları veya video oyunları olarak da adlandırılmaktadır. Teknik kişilerin yapacağı çalışma sonunda ortaya çıkacak sonuçların tamamı, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun (“FSEK”) 2. maddesi kapsamında “eser” olarak değerlendirilebilmektedir.

Bu noktada önemli unsur şudur, programlanan ara yüze konu olan düşünce ve ilkeleri dahil olmak üzere, bir bilgisayar programının herhangi bir ögesine temel oluşturan düşünce ve ilkeler eser sayılmamaktadır. Çünkü aynı fikir çok çeşitli ifade yollarıyla kullanılabilir. Hakeza buradaki unsurlar günümüzde FSEK kapsamında eser niteliğine haiz olan ürünlerin ayırt edicilik unsuru gerektiren hüviyetleri konusunda da bu şekilde incelemeye tabi tutulmaktadır.  Buna dair dijital oyun sektöründe beklenilen durumda ortaya çıkarılan fikrin sektörel anlamda yazılımsal ve yahut donanımsal anlamda yenilik ve ayırt edicilik getirmesi durumudur. Bu sebeple sadece fikir hukukumuzda korunmamaktadır. Korumanın konusu, bu fikrin ifade ediliş biçimi, kullanılan yolu şeklidir.

Bir oyunun içinde birbirinden farklı resimler, çizimler, yazılım kodları, animasyonlar, metinler, videolar ve müzikler bulunabilmektedir. Dijital oyunların korunmaya elverişli birden fazla hakka konu unsuru bünyesinde barındırması sebebiyle Türk hukuku kapsamında hangi hakkın altında hukuki korumadan yararlanacağı konusu uygulamada ortaya çıkmaktadır. Dijital oyunlar özelinde uluslararası hukukta olduğu gibi hukukumuzda da eser sahibinin haklarını korumak amacıyla dijital oyunlardaki hakların parçalara ayrılarak koruma altına alınması gündeme gelmektedir.

• Eser Olarak Kabul Edilen Fikri Hakkın Sınai Mülkiyet Korumasına Dahil Edilme Süreci 

Sınai Mülkiyet Kanunu (“SMK”)’nun düzenlediği marka, patent, tasarım, faydalı model, coğrafi işaretler gibi sınai haklar çerçevesinde; dijital oyun içeriğinde meydana getirilen bir tasarımın, oluşturulan ayırt edici bir logonun, oyun karakterinin şematize edilmiş görüntüsünün, dijital oyunun adının Türk Patent ve Marka Kurumu’na yapılacak tescil başvuruları ile marka, tasarım gibi korumalardan faydalanması mümkündür.

• a. SMK Kapsamında Marka Hakkı 

Marka hakkından bahsedebilmek için, Bir işaretin bulunması gerekmektedir. Bu işaret kişi adları dahil sözcükler, şekiller, renkler, harfler, sayılar, sesler ve malların veya ambalajlarının biçimi olmak üzere her türlü işaret olabilecektir. Bu işaretin marka sahibine sağlanan korumanın konusunun açık ve kesin olarak anlaşılmasını sağlayabilecek şekilde sicilde gösterilebilir olması gerekmektedir. Bu işaret ayırt edicilik özelliğini taşıması gerekmektedir. Dijital Oyunları açısından değerlendirildiğinde ise Dijital Oyunlarının Marka olarak tescil edildiği durumlarda bilgisayar oyunlarının isimleri, logoları, bilgisayar oyun yapım şirketlerinin isimleri, logoları vb. şekiller oyun sahipleri tarafından marka olarak tescil edilebilmektedir. Dolayısıyla SMK kapsamında marka olarak koruma altında olacaktır.

Bu noktada dijital oyunlarda herhangi bir firmanın elde ettiği marka haklarının tamamını elde etmeye haiz konumdadır. Buradaki uygulama farklılıklarını şu şekilde özetleyebiliriz. Dijital oyunun üretici firması olarak EA GAMES firmasını belirleyelim, üretici firma kendi marka hakkını tescil ettirerek koruma altına almaktadır. Üretici firmanın ürettiği FIFA oyununun her yıl yeni sürümü çıktıkça marka tescilinde bulunabilecektir. Bu noktada mevcut markasını FIFA08 FIFA09 şeklinde renk ve logolarında değişiklik yaparak tescil ettirebilmektedir. Yani sadece dijital oyunların ilk sürümü değil sonraki sürümleri de marka koruması kapsamına alınabilmektedir. 

• b. Dijital Oyun Markalarında Benzerlik Olgusu 

Dijital oyun markalarının yeni oyun sürümleri gamerlar tarafından oyun firmalarının marka tescili süreçlerinde anlaşılmaktadır. Oyun üreticileri marka koruması açısından sorun yaşamamak için oyunu piyasaya sürmeden gelişme sürecinde marka tescillerini uygulamada yapmaktadırlar. Çünkü sınai mülkiyet üretilen ürünün ticari anlamda kar getirebilmesi için vazgeçilmezlik özelliği taşımaktadır. Bu noktada uygulamada yaşanabilen sorunlar ise marka benzerliklerinden ilgili düzenleyici kurumların verdikleri red kararları ile ortadan kaldırılmaktadır. Örnek vermek gerekirse FIFA08 oyunun ilerde FIFA22 olarak tescil edileceğinin düşünen kötü niyetli kişilerce markaya dair hak sahipliği elde etmek amacıyla tescil işleminin gerçekleştirilmeye çalışıldığını düşünelim. İlgili kurumlarca FIFA08 Markası ile benzerlikten FIFA22 markasının red kararı verilmesi gerekmektedir hatta uygulama da bu yola gidilmektedir. Bu şekilde haksız kullanımların ve kötü niyetli marka tescilinin SMK m.6/5 kapsamında reddi söz konusudur. 

Bir diğer boyut ise FIFA08 markasına sahip olan gerçek hak sahibi marka ise FIFA22 markasının tescil edilmesinde benzerlikten dolayı sorun yaşamamak için markanın kullanıma dair muvafakat verebilmektedir. Uygulamada firmalarda seri marka koruması için kullanılmakta olan bu yol Dijital oyun firmaları açısından da kullanılabilmektedir. Bu sebeple FIFA22 özelinde verdiğimiz örnekle FIFA08 markasına sahip olan üretici firma oyun markasının tescili için muvafakat vererek tescil işleminin sorunsuz bir şekilde gerçekleştirilmesi sağlayabilecektir.  

Av. Mustafa Koçyiğit